De noodzaak van mantelzorg: hoe kun je je voorbereiden?

Verschillende trends en ontwikkelingen in de langdurige zorg brengen veranderingen in het werk van de zorgprofessional met zich mee. Dit komt met name neer op meer zorg thuis en in de buurt, want het overgrote deel van de ouderen woont thuis. Slechts een kleine groep woont in een verzorgingshuis, dat vraagt om andere zorgvormen. Mantelzorg speelt daarom een steeds belangrijkere rol. Hoe ziet die rol er eigenlijk uit, hoe werkt het samen met de professionele zorg en hoe bewaak je overbelasting?

Informele zorg door mantelzorgers en vrijwilligers

Mantelzorgers en vrijwilligers hebben een meer centrale rol binnen de langdurige zorg en ondersteuning. Zij bepalen samen met de cliënt welke ondersteuning nodig is. Professionele zorgmedewerkers werken dus nauw samen met informele zorgverleners. Zij zien mantelzorgers, vrijwilligers en de cliënt als gelijkwaardige partners. Professionals vervullen daarom ook een belangrijke rol in het ondersteunen van de mantelzorger, onder andere om overbelasting te voorkomen.

Gemiddeld elf uur per week

In totaal zijn er ongeveer twee miljoen mantelzorgers in Nederland, ruwweg bijna vijftien procent van de bevolking. Gemiddeld besteden ze elf uur per week aan het wassen en kleden van de hulpbehoevende, het huishouden doen, zorgen voor vervoer en andere zaken, of het simpelweg gezelschap houden van diegene. Het percentage dat overbelast is, spendeert een stuk meer tijd aan mantelzorg dan het landelijk gemiddelde.

Eén op de zeven mantelzorgers overbelast

Het totaal aantal ontvangers van mantelzorg blijft stijgen. Het totaal aantal mantelzorgers neemt daardoor tot 2030 met vijf procent toe. Ouderen gaan vaker dan nu voor hun partner zorgen, waardoor het aantal mantelzorgers met een geringe draagkracht en een zware draaglast zal toenemen. Bijna vijftien procent van alle mantelzorgers ervaart de zorg die ze aan familie of bekenden geven als ‘zwaar’ of ‘zeer zwaar’. Het gaat dan om bijna 300.000 mensen in Nederland die gemiddeld 28 uur per week aan mantelzorg kwijt zijn.

Zelfredzaamheid van cliënten

De relatie tussen cliënt en zorgmedewerker verandert. In plaats van het medisch handelen staat het welzijn, zelfstandigheid en sociale participatie centraal. Cliënten in 2020 worden ouder, wonen langer thuis en zijn individualistischer. Maar ze zijn ook meer betrokken en goed geïnformeerd. Ze hebben een actieve rol in het inrichten van hun eigen zorg en ondersteuning. De focus van zorg is om de cliënt en de mantelzorger te ondersteunen bij zelfmanagement, zelfredzaamheid en eigen regie.

Goed voorbereid op mantelzorg

Ben jij mantelzorger of wil je mantelzorger worden? Het is een mooie taak die veel voldoening geeft. Zorg dat je goed bent voorbereid, leer op een prettige en effectieve manier als mantelzorger te werken en ontwikkel je communicatieve vaardigheden.