“Super gedaan, mensen. Dankjewel.” Tja, zo eenvoudig kan een complimentje zijn. Toch vinden veel leidinggevenden het moeilijk om hun waardering te uiten. Jammer, want regelmatig een pluim uitdelen zorgt voor minder verzuim, een betere werksfeer en een hogere productiviteit. Tijd dus voor een lesje complimenten geven.
Mensen hebben waardering nodig. Vergelijk het met een plant die licht, water en gezonde voeding nodig heeft. Zoals bodem verzuurt zonder al die elementen en de plant beschadigd raakt, zo worden mensen letterlijk ziek van een verzuurde werksfeer. Een sfeer waarin kritiek en negatieve aandacht de boventoon voeren is funest voor het werkplezier en de productiviteit. Veel beter is het om als manager je aandacht te richten op wat er allemaal wel goed gaat op de werkvloer. En je zult zien: als je je daarop richt, komen mensen in die kantoortuin vanzelf tot bloei.
Dé manier om een verzuurde werksfeer te voorkomen of tegen te gaan, is regelmatig complimenten uitdelen. Door je positief te uiten over de inspanning die iemand heeft geleverd, of het mooie resultaat dat iemand heeft neergezet, prikkel je het beloningssysteem in het brein van die persoon. De hoeveelheid dopamine neemt dan toe, wat een lekker gevoel geeft. Zo versterk je niet alleen het zelfbeeld van die persoon, maar verbeter je ook de onderlinge relatie.
Wanneer je een pluim uitdeelt, dan verhoog je daarmee ook jouw gunfactor. Hierdoor vindt de ontvanger het fijn vindt om zijn inspanningen en prestaties op peil te houden, of zelfs te verbeteren. Regelmatig complimenteren werkt zelfs motiverender dan het geven van cadeaus, een promotie of een bonus. Doe je dat in het openbaar, dan is het effect nog groter, want zo stimuleer je een cultuur waarin mensen positief over elkaar praten. Dat versterkt ook het teamgevoel.
Heb je moeite met complimenten geven? Dan is jouw communicatiestijl waarschijnlijk eerder taakgericht dan mensgericht. Dat betekent natuurlijk niet dat je geen waardering voor anderen hebt, maar dat je er niet direct aan denkt om die te uiten. Maak daar dan gewoon een taak van voor jezelf. Kijk eens hoever je komt met de volgende tips:
Ga ervan uit dat mensen heel goed aanvoelen of een compliment oprecht is. Neem dus een keer de tijd om per medewerker een lijst op te stellen van dingen waarvan jij echt vindt dat hij of zij het verschil maakt. Dat kan een eigenschap of competentie zijn, maar zeker ook een prestatie of idee. Neem jezelf bij voorbaat voor om over iedereen iets positiefs te vinden, want dat is er altijd. Soms zit dat positieve aan de keerzijde. Die collega te veel aansturing niet trekt, is misschien ook wel degene met de meeste creativiteit.
Natuurlijk is het leuk om te horen dat je iets goed gedaan hebt, maar het effect van een compliment is het sterkst als je het persoonlijk maakt. Leg dus waar mogelijk een link tussen wat iemand voor elkaar heeft gekregen en de eigenschap, prestatie of idee waar dat een gevolg van is. Dan wordt het compliment namelijk uniek. Let er daarbij wel op dat je iemand niet een pluim geeft voor iets dat ver onder zijn niveau ligt. Dat kan namelijk kleinerend overkomen, waarmee je compliment een averechts effect sorteert.
Of het nu tijdens een functioneringsgesprek is of op een gewone maandagmorgen bij de koffiemachine, in principe kun je je waardering op elk moment laten blijken. Face-to-face complimenten zijn het sterkst, maar ook in e-mails, appjes of telefoongesprekken kun je ruimte inbouwen voor een blijk van waardering. Soms is het juist mooi als je er een onverwacht moment voor kiest, maar zorg er dan wel voor dat je de directe aanleiding kunt verwoorden. Ook vond die misschien al langer dan een maand geleden plaats. Haal hem op en maak hem weer actueel.
“Je hebt een fantastisch rapport geschreven, heel gedetailleerd, maar de directie kan hier helemaal niets mee.” De kans is groot dat je de persoon tegen wie je dit zegt een rotgevoel geeft. Soms ben je oprecht blij met de prestatie van een medewerker, maar wil je toch nog wat meer. Dan is het belangrijk dat je je compliment niet ondermijnt. Om dat te voorkomen, is het raadzaam niet in ‘maar’ te denken. Denk liever in ‘en’. Zeg het bijvoorbeeld zo: ‘Je hebt een fantastisch rapport geschreven, heel gedetailleerd. Ik wil het graag doorsturen naar de directieleden. Zou je er daarom nog een samenvatting bij willen schrijven? Die hoeft echt niet zo gedetailleerd hoor, dat heb je dus zo gedaan.”
Wil jij als leidinggevende meer halen uit je leiderschap? Schrijf je dan direct in voor een van onze praktijkgerichte leiderschapstrainingen: HBO Trainingsprogramma Lean Manager, HBO Trainingsprogramma Projectleiderschap en Praktisch Leidinggeven.