Leergang Strategische Samenwerking in Armoedebestrijding - Dag (Bestuursacademie)

Introductie

Deze leergang is ontwikkeld voor beleidsadviseurs en -regisseurs binnen de lokale overheid en hun ketenpartners die betrokken zijn bij het ontwikkelen en uitvoeren van het armoede- en schuldenbeleid. En die samen met de partners in de keten vorm willen geven aan de succesvolle aanpak van armoede in hun werkgebied.

Omschrijving

Veel Nederlanders worstelen met schulden. Kinderen groeien op in arme gezinnen. En armoede wordt vaak generatie op generatie doorgegeven. Tijd dus om er iets aan te doen. Maar welke strategische keuzes maak je bij het vormgeven van het armoede- en schuldenbeleid binnen je gemeente? Hoe krijg je in beeld welke aanverwante beleidsterreinen van belang zijn voor een integrale aanpak? En hoe maak je verbinding met de professionals op die terreinen? Het zijn enkele vragen waar je in deze leergang mee aan de slag gaat. Samen met de doelgroep, collega's van andere beleidsterreinen en belangen- en hulporganisaties geeft je vorm aan het beleid. Zo zorg je ervoor dat je tot een succesvolle aanpak komt in de gehele keten van armoedepreventie en -bestrijding.

Opleidingskenmerk(en)

Leerplan

In deze leergang komen de volgende onderwerpen aan bod:

(4 dagen) Context van armoedebeleid

• Historisch perspectief armoede
• Inrichting en doel sociale zekerheid met verandering in het stelsel
• Systeemoorzaken van armoede
• (Gedrags)kenmerken van mensen in armoede
• Soorten armoede
• Consequenties van armoede; de invloed op verschillende leefgebieden
• Nieuwe ontwikkelingen

Mogelijkheden lokaal beleid

• Rolverdeling Rijk en lokale overheid
• Wet- en regelgeving: randvoorwaarden voor beleidskeuzen
• Innovatie in hulpverlening en het systeem
• Integrale aanpak: samenhang met andere beleidsterreinen en leefgebieden
• Positioneren van ketenregisseur/casemanager
• Rol ketenpartners bij aanpak armoede
• Preventieve en ondersteunende aanpak

Vormgeving lokaal armoedebeleid

• Analyse van de lokale armoede en schuldenproblematiek
• Segmentering en analyseren van doelgroepen
• Betrekken doelgroepen: participatieve aanpak
• Interventies voor armoede, re-integratie, problematische schulden en schuldhulpverlening
• (Verplichte) prestatie-indicatoren, kosten en financiering
• Uitvoeringsafspraken/kwaliteitseisen
• Monitoring en evaluatie van armoedebeleid

(4 dagen) Maatschappelijke ontwikkelingen beleidstrends

• Context integrale beleidsvorming: proces en inhoud
• Maatschappelijke ontwikkelingen en verwachtingen
• Beleidsproces
• Beleidstrends

Van klassieke naar nieuwe vormen van sturing: governance netwerken

• Overheidssturing
• Netwerktheorie
• Netwerken
• Netwerk governance

Participatieve, interactieve en integrale beleidsvorming

• Interactive governance
• Beleidscoördinatie
• Integrale beleidsvorming
• Participatiesamenleving
• Burgerparticipatie

Netwerkmanagement: stakeholderanalyse, krachtenveldanalyse en de rol van de burger

• Krachtenveld(analyse)
• Stakeholder(analyse)
• Participatieladder
• Rollen van burgers en openbaar bestuur
• Beleidskompas

Netwerkmanagement: structuur, architectuur en sturing

• Vormen van netwerksturing
• Netwerkmanagementstrategie
• Rollen en competenties van de netwerkmanager
• Afspraken
• Formele organisatie van een netwerk

Netwerkmanagement: communicatie en cultuur

• Verandermanagement
• Veranderprocessen
• Organisatiecultuur
• Gedragsverandering
• Veranderaanpak
• Framing
• Communicatiedoelen
• Succesfactoren voor netwerkcommunicatie

Integraal en interactief beleid evalueren

• Methoden van evaluatietechnieken
• Analyseren en evalueren van governance networks
• Typen beleidsevaluaties

Legitimiteit en reflectie

• Verantwoording
• Legitimiteit
• Uitdagingen openbaar bestuur
• Reflectie

(4 dagen) De beweging naar de netwerksamenleving

• Transformatie naar een netwerksamenleving
• Moderniteit en post-moderniteit
• Improvisatiemaatschappij
• Grenzen in werksituaties
• Instituties
• Institutional void/institutionele leegte

Besturen in netwerken: van 'government' naar 'governance'

• De publieke sector in de netwerksamenleving
• Publieke waardecreatie in netwerken
• Maatschappelijke en bestuurlijke ontwikkelingen
• Vormen van netwerksturing
• Uitdagingen bij netwerkmanagement

De veranderende rol van de ambtenaar

• Rollen en belangen bij netwerksamenwerking
• Grenswerkers
• Nieuwe rollen van politici en bestuurders
• Netwerken binnen en tussen organisaties
• Spanning bij samenwerking

Vormen van interactive governance en bottom-up netwerken

• Typologie interactive governance
• Common pool resources
• Publieke goederen
• Toll- en club goederen
• Tragedy of the commons
• Besturen van CPR’s en publieke goederen
• Burgercollectieven

Top-down gesloten netwerken: stakeholderparticipatie

• Stakeholderanalyse
• Krachtenveldanalyse
• Netwerkmanagement
• Beleidskompas
• Wicked problems
• Situationeel opereren in netwerken

Top-down open netwerken: burgerparticipatie

• Cocreatie en coproductie
• Verhoudingen en dilemma's
• Burgerkracht
• Participatieladder
• Bestuursstijlenladder
• Belangenspeelveld
• Netwerkarchitectuur

Sturing en ontwerp van een meerlaags governance arrangement

• Strategieën voor sturing in netwerken
• Meerlaagse arrangementen
• Invalshoeken voor samenwerking in netwerken en allianties
• Gemeenschappelijke belangen (h)erkennen

Kritische reflectie: netwerkfalen, participatieparadox en participatieve verdamping

• Netwerkfalen en faalfactoren van netwerken
• Participatieparadox
• Participatieve verdamping

Je rondt de leergang af met een eindopdracht.

Rooster